Bart de Zwart
is lector Vastgoed aan de Hanzehogeschool in Groningen.

Hij doet onderzoek, geeft onderwijs en schrijft over de ontwikkeling van steden en regio's, en over de relatie tussen ontwerp en onderzoek.
Kies uit deze opties om contact te maken:
Via mail...On Instagram...On Twitter...On LinkedIn...







Onderzoek

Jongeren Woonlab Jongeren Woonlab (Team Noord)

Uitvoering: Hanzehogeschool Groningen, lectoraat Vastgoed, Transformatieagenda Jeugdhulp Groningen/Gemeente Groningen, TU/e Urban Labs, Stichting Zwerfjongeren Nederland, Up to Us, Sociaal Domein Fryslân e.a.
Rol: projectleider
Periode: 2021-heden

Nederland kent een omvangrijke groep dak- en thuisloze jongvolwassenen. Het ontbreken van een veilige en stabiele woonplek zet jonge mensen op een cruciaal moment in hun leven op achterstand. Het belet ze om toekomstplannen te maken en zichzelf te ontplooien, en heeft daarmee niet alleen grote gevolgen voor de jongere zelf maar ook voor de samenleving als geheel.

In het Jongeren Woonlab werken (junior-)onderzoekers vanuit verschillende disciplines (vastgoed, recht, welzijn, kunst, techniek) samen aan integrale oplossingen voor deze complexe problematiek. We onderzoeken en ontwikkelen woonconcepten die aansluiten bij de behoeften van de (vaak kwetsbare) doelgroep. Daarbij kijken we naar de huisvesting, zowel de fysieke als sociale (leef)omgeving, maar ook naar betaalbaarheid, welzijn, regelgeving en naar de institutionele organisatie die ervoor nodig is om dit mogelijk te maken.
Bloeiende Broedplaatsen

Uitvoering: Fontys Hogescholen, lectoraat De Ondernemende Regio & TU Eindhoven, Urban Labs
Rol: projectleider
Periode: 2020-2022

Dit praktijkgerichte onderzoek heeft als doel om toekomstperspectieven te ontwikkelen voor makersplekken in de stad. Met het project wordt de maatschappelijke meerwaarde van broedplaatsen en ateliergebouwen in Nederland in kaart gebracht en wordt een bijdrage geleverd aan de professionele ontwikkeling van de organisaties die deze locaties ontwikkelen en beheren. Op basis van best practices, intervisies en netwerkanalyses worden nieuwe huisvestingsconcepten, organisatievormen en verdienmodellen verkend die broedplaatsen kunnen helpen om hun positie in het speelveld van stedelijke ontwikkeling te versterken. Tevens wordt in het onderzoek aandacht besteed aan de rol van de broedplaatsprofessional als communitymanager en als kwartiermaker in gebiedsontwikkelingen. Voor dit project is een stimuleringssubsidie toegekend uit de regeling RAAK Publiek van Regieorgaan SIA.

Binnen het project wordt samengewerkt met broedplaatsprofessionals van De Waardenmakers (Provincie Noord-Brabant), SLAK (Arnhem/Nijmegen), De Plaatsmaker (Utrecht), Urban Resort (Amsterdam), Atelierbeheerstichting (Den Bosch), Clib (Breda), Electron (Breda), Temporary Art Centre (Eindhoven), Ateliers Tilburg (Tilburg), Gemeente Leeuwarden, Stroom (Den Haag), Kosmik (Amersfoort), Sectie-C (Eindhoven), SAZ (Zwolle) en Creatieve Hubs Nederland. Als kennis- en netwerkpartners nemen deel: Triodos Bank, Platform Beeldende Kunst, Boekmanstichting en Bureau voor Economische Argumentatie.
Innovatie op locatie Innovatie op locatie

Uitvoering: Fontys Hogescholen, Urban Labs TU Eindhoven, Stichting Ruimte, Atelierbeheerstichting, Ateliers Tilburg
Rol: projectleider
Periode: 2018-2019

De beschikbaarheid van passende en betaalbare huisvesting vormt een belangrijke randvoorwaarde voor een bloeiende creatieve industrie. Startende en kleinschalige ondernemers die de humuslaag van de sector vormen, zijn voor hun huisvesting veelal aangewezen op broedplaatsen en/of atelierruimten die (tijdelijk) gerealiseerd worden in incourante of leegstaande panden. Dit praktijkgerichte onderzoek heeft als doel om atelierstichtingen, die verantwoordelijk zijn voor het beheer van deze creatieve bedrijfsverzamelgebouwen, te ondersteunen bij de verzakelijkingsslag die nodig is om te komen tot een duurzaam businessmodel. Een belangrijk onderdeel van deze verduurzaming is het ontwikkelen van een instrumentarium dat de financiële en maatschappelijke waardecreatie van broedplaatsen inzichtelijk maakt. Daarnaast zal samen met de atelierstichtingen Stichting Ruimte (Eindhoven) en Atelierbeheerstichting ('s-Hertogenbosch) gewerkt worden aan een verdere professionalisering van het vastgoedbeheer.

Voor dit project is een stimuleringssubsidie toegekend uit de regeling KIEM Creatieve Industrie van Regieorgaan SIA.


DOWNLOAD
de Zwart, B.A.M., Pijs, T.S., Schram, N.B. (Eds.) (2018), De Ondernemende Binnenstad. 5 Cahiers: De factor mens, Organisatiekracht, Onderscheidingskracht, Betaalbaarheid, Vitaliteit. Eindhoven: Fontys Hogeschool Management Economie en Recht. ISBN: 978-90-5284-642-2
De ondernemende binnenstad

Uitvoering: Fontys Hogescholen, lectoraat De Ondernemende Regio
Rol: projectleider
Periode: 2016-2018

Binnen dit praktijkgerichte onderzoek verkent Fontys Hogescholen, samen met publieke partners, hoe de ontwikkeling van binnensteden kan worden gestimuleerd op basis van het concept van de ‘ondernemende binnenstad’.
Conventionele samenwerkingsvormen zoals een stichting centrummanagement blijven vaak steken in overleg, focussen eenzijdig op detailhandel en gaan uit van een traditionele rol voor de overheid. In dit onderzoek staat de vraag centraal welke meerwaarde een meer ondernemende – en op samenwerking van publieke en private stakeholders gerichte – organisatie oplevert, hoe deze samenwerking eruit zou kunnen zien en welke eisen (moeten) worden gesteld aan binnenstadsmanagers en andere professionals die werkzaam zijn in deze ‘BV Binnenstad’. Voor dit project is een stimuleringssubsidie toegekend uit de regeling RAAK Publiek van Regieorgaan SIA.

Als onderdeel van dit project heeft Fontys Hogescholen in samenwerking met Mooi Werk Media een vierdelige televisieserie geproduceerd over de toekomst van de Noord-Brabantse binnensteden. Deze serie is in maart 2018 uitgezonden op Omroep Brabant. De uitzendingen zijn via onderstaande koppelingen terug te zien:

Aflevering 1: Wat maakt een binnenstad aantrekkelijk?
Aflevering 2: Waarom lijken alle winkelstraten op elkaar?
Aflevering 3: Waarom staan panden in de binnenstad zo lang leeg?
Aflevering 4: Van wie is de binnenstad?

'De Ondernemende Binnenstad' is bekroond met de 1e prijs van de Fontys Onderzoeksprijs 2019

Binnen het project wordt samengewerkt met publieke professionals van de gemeenten Bergen op Zoom, Deurne, Eindhoven, Helmond, Meierijstad, Oss, Roosendaal, Tilburg, Uden, alsmede de Metropoolregio Eindhoven en de Provincie Noord-Brabant. Als ondersteunende projectschil nemen deel: Brabant Kennis, Bureau Louter, Bureau voor Economische Argumentatie, Economisch Instituut voor de Bouw, Expertteam Winkelgebieden, Platform 31, Radboud Universiteit Nijmegen en Ruimtevolk.
Landscape Challenge Challenge Landscape 2070

Uitvoering: Technische Universiteit Eindhoven, Fontys Hogescholen, Design Academy Eindhoven
Rol: coordinator/coach
Periode: 2016

De Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur (RLI) heeft ontwerpbureaus en kennisinstellingen uitgedaagd om inhoudelijke bijdragen te leveren aan een uit te brengen advies over de toekomst van het Nederlandse landschap. Onder de titel The Landscape In Between heeft een samenwerkingsverband van Technische Universiteit Eindhoven, Fontys Hogeschool Management Economie en Recht, en Design Academy Eindhoven gehoor gegeven aan deze oproep. Binnen het project werken studenten van de opleiding Vastgoed en Makelaardij (Fontys) samen met studenten van de mastertrack Urbanism en Urban Architecture (TU/e).
In opdracht van het bestuurlijk samenwerkingsverband Rijk van Dommel en Aa voeren zij een verkenning uit naar de ontwikkeling van het landschap tussen Eindhoven en Helmond richting het jaar 2070. Aan het project is onder meer een openbaar symposium verbonden dat plaatsvond op 8 maart 2016. De resultaten van het project zijn op 7 april 2016 in Utrecht gepresenteerd aan de RLI.
Vastgoed van de toekomst Vastgoed van de toekomst

Uitvoering: Fontys Hogescholen, lectoraat Brainport
Rol: projectcoordinator
Periode: 2013-2015

Het onderzoeksprogramma 'Vastgoed van de toekomst' is opgezet door het lectoraat Brainport in samenwerking met 25 (regionale) partners en met steun van een stimuleringssubsidie uit de regeling RAAK-Publiek. Doel van het project is om publieke en private professionals te ondersteunen bij hun faciliterende en beherende rol in relatie tot vastgoed-in-transitie en de verkregen kennis op te werken tot meer algemeen werkende interventies, zoals herverkaveling en programmatische transformaties.
Door data-analyse, synthesestudies en actieonderzoek wordt een drieslag gemaakt waarbij: 1) duiding wordt gegeven aan de actuele gebruiks- en leegstandscijfers; 2) de publieke professional wordt geholpen bij het bepalen van zijn positie in het veranderende krachtenveld van werk- en winkelvastgoed; en 3) concrete aanpakken voor transformatie, leegstandsbeheer en vraaggericht ontwikkelen in de praktijk worden gebracht.

'Vastgoed van de toekomst' is bekroond met de 3e prijs van de Fontys Onderzoeksprijs 2016

Binnen het project wordt samengewerkt met publieke professionals van de gemeenten Asten, Bergeijk, Bladel, Deurne, Eersel, Eindhoven, Gemert-Bakel, Heeze-Leende, Helmond, Oirschot, Valkenswaard, Veldhoven, alsmede de Stichting Centrummanagement Asten, het Metropoolregio Eindhoven, de Brabantse Ontwikkelingsmaatschappij en de Provincie Noord-Brabant. Als ondersteunende projectschil nemen deel: Doorakkers advies, Economisch Instituut voor de Bouw, Emmaretail, Radboud Universiteit Nijmegen, Universiteit Utrecht, Vernieuwing Bouw, Elba Media, Foreas Alumni en de Kamer van Koophandel.

DOWNLOAD
de Zwart, B.A.M., Pijs, T.S., Schram, N.B. (Eds.) (2015), Leegstand Leeft. Vastgoed van de toekomst. Eindhoven: Fontys Hogeschool Management Economie en Recht. ISBN: 978-90-5284-637-8
Expeditie Vaartbroek Summerschool 'Expeditie Vaartbroek'

Uitvoering: Fontys Hogescholen, opleiding Vastgoed & Makelaardij
Rol: initiatiefnemer
Periode: 2014

Van maandag 7 t/m donderdag 10 juli 2014 vond de eerste summer school van de Fontys-opleiding Vastgoed & Makelaardij plaats. Gedurende vier dagen namen 11 studenten intrek in Artspace Flipside, om vanuit daar veldwerk te verrichten in de Eindhovense wijk Vaartbroek. Het doel van het project was om door middel van veldwerk (cartografie, fotografie, straatinterviews, observaties, e.d.) de onvermoede kwaliteiten van een ‘gewone’ woonwijk in kaart te brengen. Op basis van deze eigenschappen is een kwaliteitsatlas opgesteld en zijn negen identiteitsstrategieën voor de wijk uitgewerkt door de studenten. De opbrengsten van het project zijn gepresenteerd aan een vakjury van externe partijen.
Onderzoek Innovatiepotentieel Keyport 2020

Uitvoering: Fontys Hogescholen, lectoraat Brainport
Rol: onderzoekscoordinator
Periode: 2013

In opdracht van Keyport 2020 heeft het lectoraat Brainport een verkennend onderzoek uitgevoerd naar het innovatiepotentieel van de regio Midden-Limburg. De verkenning spitste zich toe op (aanknopingspunten voor) innovatieve netwerken in de maakindustrie, zowel binnen de regio als daarbuiten. Als Onderzoekscoördinator heb ik toegezien op de methodologische afstemming van de verschillende onderzoekslijnen. Ook was ik verantwoordelijk voor de uitvoering van een kwantitatieve sectoranalyse. De gegevens uit deze secundaire data-analyse zijn verwerkt in thematische kansenkaarten voor verschillende clusters van bedrijven.
Plananalyse Eo Wijersprijsvraag Plananalyse 7e & 8e editie Eo Wijersprijsvraag

Uitvoering: TU Eindhoven, leerstoel Stedebouw (i.s.m. TU Delft, leerstoel Stedebouwtheorie en -methode)
Rol: projectleider
Periode: 2010

In opdracht van de Eo Wijers-stichting heeft de TU Eindhoven i.s.m. de TU Delft een plananalyse gemaakt van de inzendingen van de 7e en 8e editie van de Eo Wijersprijsvraag. Namens de leerstoel Stedebouw was ik projectleider van het Eindhovense deel van het onderzoek.
TERUG







Publicaties

Scientific, monographs

de Zwart, B.A.M. (2022), De mensen en de stenen / The people and the bricks (Inaugural speech). Groningen: Hanzehogeschool Groningen

de Zwart, B.A.M. (2015), Republiek van beelden. De politieke werkingen van het ontwerp in regionale planvorming (Doctoral thesis). Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven ISBN: 978-90-386-3830-0

Scientific, articles & chapters, peer-reviewed

de Zwart, B.A.M., Lammers, D. (2016), ‘De Noord-Brabantse nevelstad nader beschouwd’, Agora: Magazine voor Sociaalruimtelijke Vraagstukken, 32 (4), pp. 30-33

de Zwart, B.A.M.; Janssen, J. (2014), ‘Makelen en schakelen in de praktijk: De verschuivende rol van de publieke professional in de aanpak van leegstand’, Real Estate Research Quarterly, 2, pp. 17-22

de Zwart, B.A.M. (2013), ‘Mid-size Urbanism’, OASE Journal for Architecture, 89, pp. 66-79

de Zwart, B.A.M. (2010), ‘Design as a mediating vehicle’. In: N.A.L. Meijsmans (Ed.), Designing for a Region. (pp. 76-85) Amsterdam: SUN Academia. ISBN 978-90-8506-9447

de Zwart, B.A.M. (2010), ‘David van Zelm van Eldik, Steunpunt Routeontwerp: From road planning to route design. Spatial quality as a cement in highway development’. In: N.A.L. Meijsmans (Ed.), Op. Cit. (pp. 92-97)

de Zwart, B.A.M. (2010), ‘Arie Willem Bijl, Atelier IJmeer: Confessions of a bridge builder. The design studio as a place of seduction’. In: N.A.L. Meijsmans (Ed.), Op. Cit. (pp. 114-119)

de Zwart, B.A.M. (2010), ‘A triptych of expertise. The design competition as an instrument to unite assignment, design and commissioner’. In: N.A.L. Meijsmans (Ed.), Op. Cit. (pp. 120-133)

Meijsmans, N.A.L.; de Zwart, B.A.M. (2010), ‘Towards a Culture of Regional Design. Exploration of a Practice in the Making’, OASE Journal for Architecture, 80, pp. 108-125.

Scientific, chapters, non-refereed

de Zwart, B.A.M. (2018), ‘A theme park revisited. Of, van wie is de binnenstad?'. In: B.A.M. de Zwart, T.S. Pijs, N.B. Schram (Eds.), De Ondernemende Binnenstad. 5 Cahiers: De factor mens, Organisatiekracht, Onderscheidingskracht, Betaalbaarheid, Vitaliteit. (pp. 22-31) Eindhoven: Fontys Hogeschool Management Economie en Recht. ISBN: 978-90-5284-642-2

de Zwart, B.A.M., Kaai, J. (2018), ‘Spelers, spel en speelveld. Naar een actorgerichte aanpak van centrumgebieden'. In: B.A.M. de Zwart, T.S. Pijs, N.B. Schram (Eds.), Op. Cit.. (pp. 22-31)

de Zwart, B.A.M., Janssen, J. (2018), 'Brandend Zand'. Essay ter gelegenheid van ontwerpprijsvraag Brood en Spelen (2018), georganiseerd door het College van Rijksadviseurs

de Zwart, B.A.M. (2016), ‘Wonen in het verleden. Thuiskomen in het heden vanuit een historische ervaring'. In: J. Smeets, W. Heijs, M. Leussink (Eds.), Wonen: Discoursen, praktijken, perspectieven. (pp. 33-42) Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven

De Meulder, B.E.J.; Doevendans, C.H.; de Zwart, B.A.M.; Rutgers, R.A.; Dehaene, M.B.M.; Bosman, A.H.J. (2010), ‘Niet S, maar XL. Strijp S als steen des aanstoots van een lange eeuw stedenbouw’. In: Architecture.ehv 09-10. Essays and Annual Eindhoven University of Technology (Vol. Transcripts.ehv, 01). (pp. 7-25) Rotterdam: 010 Publishers. ISBN 978-90-6450-750-2

de Zwart, B.A.M. (2010), ‘Een glimp van overzicht. Ruimtelijke kwaliteit in de regionale planvorming’. In: A. Geerling, et al. (Eds.), Real Good. Salland: Ontwerpend onderzoek regionale ontwikkeling. Heeten - Nieuw Heeten - Okkenbroek. (pp. 16-21) Zwolle/Amsterdam: Kunst & Cultuur Overijssel (KCO)/ddrftwd office

Dehaene, M.B.M.; Doevendans, C.H.; de Zwart, B.A.M.; Beelen, K.S.H.; De Meulder, B.E.J. (2010), ‘De kaart, het landschap en alle lagen ertussen’. In: J.E. Bosma, J.C.A. Kolen (Eds.), Geschiedenis en Ontwerp: Handboek voor de omgang met cultureel erfgoed (pp. 85-113). Nijmegen: Vantilt. ISBN 978-94-6004-050-4
de Zwart, B.A.M. (2010), ‘De Eo Wijersprijsvraag als kweekkamer van het regionale ontwerp’. In: B.A.M. de Zwart, C.H. Doevendans, B.E.J. De Meulder (Eds.), Plananalyse 7e en 8e ronde Eo Wijersprijsvraag: IJmeer - Beerze Reusel - Deltapoort – Vechtstreek. (pp. 64-72) Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven i.o.v. Eo Wijers-stichting.

de Zwart, B.A.M. (2010), ‘Ontwerpen in een staat van verkenning. Ruimtelijk-historisch onderzoek en de herontdekking van de survey’. In: A. Aarsen, R. Brons (Eds.), Magazine Vijf. Cultuur als confrontatie. De ruimtelijke agenda na Belvedere. (pp. 79-82) Rotterdam: Stimuleringsfonds voor Architectuur. ISBN 978-90-79936-03-8

de Zwart, B.A.M. (2007), ‘De heruitvinding van Strijp S’. In: C.H. Doevendans, L. Veldpaus (Eds.), Transformatie Strijp S. Herinnering, verbeelding, toekomst. (pp. 44-49) Eindhoven: TUe / Stichting Trudo. ISBN 978-90-803464-3-7

Scientific, conference papers

Musch, M.W., de Zwart, B.A.M., van der Lugt, J., Schram, N.B. (2023), 'Tussen verbeeldingswereld en systeemwereld: Het Waardenwiel als canvas voor het in kaart brengen van de publieke waarden van creatieve broedplaatsen'. In: G. Bouma, L. Custers, D. Dooghe (Eds.), Nooit of nu! Bijdragen aan de Plandag 2023. (pp. 186-196) Den Haag/Groningen: Stichting Planologische Discussiedagen/InPlanning

Alagic, A., de Zwart, B.A.M. (2022), 'Bubbels van creativiteit: Een verkenning van de veerkracht van broedplaatsen in Nederlandse steden'. In: G. Bouma, L. Custers, D. Dooghe, E. Vanempten (Eds.), Breek uit de bubbel: Bijdragen aan de Plandag 2022. (pp. 168-176) Den Haag/Groningen: Stichting Planologische Discussiedagen/InPlanning

de Zwart, B.A.M. (2012), ‘Mid-Size Urbanism: Eccentric Experiments for the Incidental City’, Ghent Urban Studies Team (GUST), Mid-Size City: The Dual Nature of Urban Imagery in Europe During the Long 20th Century, Ghent, 19-21 April 2012.

de Zwart, B.A.M. (2010), ‘Mapping Matters: A Tentative Outline of the Politics of Regional Design’, Manchester Architecture Research Centre (MARC), The Politics of Design, Manchester, 24-25 June 2010.

de Zwart, B.A.M. (2009), ‘Aan plannen geen gebrek: Strategisch ontwerpen in de regionale arena’. In: G. Bouma, F. Filius, H. Leinfelder, B. Waterhout (Eds.), Tussen droom en werkelijkheid. (pp. 171-180) Delft: Stichting Planologische Discussiedagen. ISBN 978-90-808545-7-4

de Zwart, B.A.M. (2009), ‘Mediation through regional design: A tentative overview of new openings in Dutch planning practice’. In: J. Verbeke, A. Jakimowicz (Eds.), Communicating (by) Design. (pp. 655-661). Brussel: Chalmers University of Technology / Hogeschool voor Wetenschap & Kunst - School of Architecture Sint-Lucas. ISBN 978-90-813238-0-2

de Zwart, B.A.M. (2008), ‘Designing Waterland: Strategies for a Contested Arcadia’. In: S. Hardy, L. Bibby Larsen, F. Freeland (Eds.), Regions: The Dilemmas of Integration and Competition? (pp. 44-45) ISBN 978-1-897721-33-9

Professional, articles (print)

de Zwart, B.A.M. (2021), ‘Kwartiermakers voor brede welbaart: De broedplaats als maatschappelijk vastgoed’, Ruimte + Wonen, 102 (4), pp. 43-51

de Zwart, B.A.M.; Musch, M.W. (2019), ‘Bloeiende broedplaatsen: Kansen voor een duurzaam huisvestingsmodel voor makers in de stad’, Boekman Trends in Kunst en Cultuur, 119, pp. 54-57
Complete edition available here.

de Zwart, B.A.M. (2016), ‘What's Next? Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam 2016’, De Architect, 9, pp. 12-13

de Zwart, B.A.M. (2016), 'Toekomstgericht regionalisme: De rehabilitatie van de provinciestad', Service Magazine, 3, pp. 25-27

de Zwart, B.A.M. (2014), ‘Multifunctioneel gebouw dat werkt als een stad’, De Architect, 3, pp. 100-107
de Zwart, B.A.M. (2013), ‘Ontwerpen met stadsklimaat is fun!’, De Architect, 10, pp. 74-79

de Zwart, B.A.M. (2013), ‘De conciërge van Charlois. Stedebouw op locatie in Rotterdam-Zuid’, De Architect, 9, pp. 72-77

de Zwart, B.A.M. (2013), ‘Strijp S. Als een feniks uit de as’, De Architect, 3, pp. 66-69

de Zwart, B.A.M. (2013), ‘MetaForum Eindhoven. Van werkplaats tot ontmoetingsplek’, De Architect, 1, pp. 18-26

Dehaene, M.B.M., de Zwart, B.A.M. (2009), ‘Het luie oog van de regionale planvorming. Een verhalende blik op stad en streek’, Stedebouw & Ruimtelijke Ordening, 6, pp. 40-43

Professional, articles (online)

de Zwart, B.A.M. (2017), ‘Gouden eieren’, e52, 20 September 2017.

de Zwart, B.A.M. (2017), ‘Quality of place’, e52, 15 May 2017.

de Zwart, B.A.M. (2017), ‘Samen werken: Focus niet op stakeholders maar op actoren’, Stadszaken, 12 May 2017

de Zwart, B.A.M. (2017), ‘Doe het zelf’, e52, 13 March 2017.

de Zwart, B.A.M. (2016), ‘Game changers in het landschap’, e52, 22 April 2016.

de Zwart, B.A.M. (2016), ‘Provinciaal denken’, e52, 29 January 2016.

de Zwart, B.A.M. (2015), ‘Eindhoven, de stad die zichzelf uit het moeras tilde’, e52, 25 November 2015.

de Zwart, B.A.M. (2013), ‘Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet', De Architect online, 2 April 2013.

de Zwart, B.A.M. (2012), ‘Fiere horizonten’, De Architect online, 4 October 2012.

de Zwart, B.A.M. (2012), ‘Torentje, torentje bussekruit’, De Architect online, 24 August 2012.

de Zwart, B.A.M. (2012), ‘Het perfecte plaatje’, De Architect online, 26 July 2012.

de Zwart, B.A.M. (2012), ‘The modernist did it!’, De Architect online, 28 June 2012

de Zwart, B.A.M. (2011), ‘Over snelwegarchitectuur en nanotechnologie’, ArchiNed, 4 April 2011.

Popular & press

de Wit, K. (2022, 1 June), 'Eigenaarschap over je onderzoek draait niet alleen om de inhoud' (interview), Regieorgaan SIA

de Swart, B. (2022), 'Bloeiende broedplaatsen' (interview), Fanzine: 'Tussenruimte', 5, pp. 11-15

Bodde, A. (2022, 16 April), 'Het gaat om een echt andere mindset' (interview), Dagblad van het Noorden, p. 23

Bodde, A. (2022, 16 April), 'Een huis geeft rust en stabiliteit: Lector Vastgoed zoekt oplossing voor jonge dak- en thuislozen' (interview), Dagblad van het Noorden, p. 21

Hulsegge, E. (2021, 26 May), ‘De huizenprijzen rijzen de pan uit. Wat zijn de risico's?’ (interview), RTV Noord

de Zwart, B.A.M. (2021, 20 March), 'Broedplaatsen verbreden de welvaart', Brabants Dagblad, pp. 10-11

de Zwart, B.A.M., Pijs, T.S., Schram, N.B., van Oosteren, A. (Productie) (2018). BV Binnenstad [4-delige televisieserie]. Eindhoven/Vught: Fontys Hogeschool Management Economie en Recht/Mooi Werk Media (Uitgezonden bij Omroep Brabant op: 3/3, 10/3, 17/3 en 24/3/18.)
Other, keynotes, presentations & reports

de Zwart, B.A.M., Musch, M.W., Cats, A. et al. (eds.) (2022), This Is Where We Make (publicatie bij de tentoonstelling ‘This Is Where We Make’ (Dutch Design Week, 22-30 oktober 2022)). Eindhoven: Fontys / TU/e Urban Labs / TAC

de Zwart, B.A.M. (2019), Presentation 'Een duurzaam huisvestingsmodel voor makers in de stad', Boekmanstichting, Een plek voor makers in de stad, Tilburg, 21 May 2019

de Zwart, B.A.M. (2018), Presentation 'Brandend Zand', publieksbijeenkomst Dutch Design Week, College van Rijksadviseurs (CRa), Nieuwe perspectieven op het platteland, Eindhoven, 22 October 2018

de Zwart, B.A.M. (2018), Key-note 'Waarde(n)creatie in culturele broedplaatsen', Gemeente Leeuwarden / Culturele Hoofdstad 2018, klankbordsessie Kadernota Broedplaatsen, Leeuwarden, 19 September 2018

de Zwart, B.A.M., Pijs, T.S., Schram, N.B. (Eds.) (2018), De Ondernemende Binnenstad. 5 Cahiers: De factor mens, Organisatiekracht, Onderscheidingskracht, Betaalbaarheid, Vitaliteit. Eindhoven: Fontys Hogeschool Management Economie en Recht. ISBN: 978-90-5284-642-2

de Zwart, B.A.M. (2016), Key-note ‘A matter of representation’, symposium Technische Universiteit Eindhoven, Fontys Hogeschool Management Economie en Recht, Design Academy Eindhoven, The landscape in between, Eindhoven, 8 March 2016

de Zwart, B.A.M., Pijs, T.S., Schram, N.B. (Eds.) (2015), Leegstand Leeft. Vastgoed van de toekomst. Eindhoven: Fontys Hogeschool Management Economie en Recht. ISBN: 978-90-5284-637-8

de Zwart, B.A.M. (2015), Key-note ‘Lessen uit leegstand. Leren in de praktijk’, conference Fontys Hogeschool Management Economie en Recht, Leren van leegstand, Eindhoven, 2 December 2015

de Zwart, B.A.M. (2015), Key-note ‘Beelden voor Brabant’, spatial planning council Province of Noord-Brabant, 's-Hertogenbosch, 16 September 2015

de Zwart, B.A.M. (2015), Key-note ‘Praktijkgericht onderzoek’, symposium Fontys Hogeschool Management Economie en Recht, Onderzoek @ FHMER, Eindhoven, 11 May 2015

Bovens, M. (2014), ‘De lessen van Archimedes’ (interview). In: M. Bovens, C.J. Pen (Eds.), De wijde blik. Op het snijvlak van ruimtelijke ordening en erfgoed: onderzoek en onderwijs in het HBO. Lectoren aan het woord: essays en interviews. (pp. 17-18) Amersfoort: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

de Zwart, B.A.M.; Doevendans, C.H.; De Meulder, B.E.J. (Eds.) (2010), Plananalyse 7e en 8e ronde Eo Wijersprijsvraag: IJmeer - Beerze Reusel - Deltapoort – Vechtstreek. Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven i.o.v. Eo Wijers-stichting.

de Zwart, B.A.M. (2010), Key-note ‘Regionaal Ontwerp’, professional conference Atelier Overijssel, De Kwaliteit van het Resultaat, Hengelo, 16 June 2010

de Zwart, B.A.M. (2010), Presentation ‘Tussenstand Plananalyse Eo Wijersprijsvraag’, Netherlands Architecture Fund / Eindhoven University of Technology, Symposium Stedenbouw 2010, Rotterdam, 21 April 2010

de Zwart, B.A.M. (2009), Presentation & discussion panel ‘Sleutels voor succesvolle regionale samenwerking’, conference NWO / NICIS, Een stad die het maakt!, Amsterdam, 13 October 2009

de Zwart, B.A.M. (2008), Key-note ‘De medierende rol van het ontwerp: organiseren en verbinden’, seminar Netherlands Architecture Fund / Eindhoven University of Technology, Het medierende ontwerp, Rotterdam, 7 November 2008

de Zwart, B.A.M. (2007), Waar flaneren tot kunst verheven is. De rol van citybranding bij de herontwikkeling van Stijp S (Master thesis). Eindhoven: Eindhoven University of Technology
TERUG






DOWNLOAD
de Zwart, B.A.M. (2015), Republiek van beelden. De politieke werkingen van het ontwerp in regionale planvorming (dissertatie). Eindhoven: Technische Universiteit Eindhoven ISBN: 978-90-386-3830-0




Republiek van beelden

Voor mijn proefschrift Republiek van Beelden (2015) deed ik onderzoek naar de rol van ontwerp in regionale planvorming. De jaren rond de laatste eeuwwisseling kenmerken zich door een oplevende belangstelling voor het ontwerpen op regionale schaal. In deze studie wordt een voorlopige balans opgemaakt van deze recente episode uit de Nederlandse planningsgeschiedenis, waarbij de resultaten van tien jaar regionale ontwerppraktijk worden gerelateerd aan de verwachtingen waarmee het ontwerp destijds door ontwerpers, opdrachtgevers en beleidsmakers op de agenda is gezet.
Aan de hand van gevalsstudies stelt het proefschrift de uiteenlopende werkingen aan de orde die ontwerpen vertonen binnen de context van een ruimtelijk planvormingsproces. Dit zijn achtereenvolgens:

1) De vaststellende werking van het ontwerp
Het ontwerp als spiegel van een beleidsproces. Het ontwerp stelt vast hoe de regio gedefinieerd wordt, wat de opgave is, welke spelers partij zijn (en welke niet) en documenteert hun uiteenlopende opvattingen en belangen.
2) De voorstellende werking van het ontwerp
Het ontwerp stelt een mogelijke toekomst voor en geeft daarbij uitdrukking aan een vooropgesteld idee over de bestuurlijke constellatie en institutionele middelen die nodig zijn om dit toekomstbeeld te realiseren.
3) De probleemstellende werking van het ontwerp
Hoewel het ontwerp in eerste instantie lijkt de reageren op een vooraf gestelde opgave, blijkt het bij nader inzien vooral zelf een opgave vorm te geven. Door een provisoire interventie legt het ontwerp een onderliggende kwestie bloot en dwingt spelers om hierin hun positie te bepalen (als opdrachtgever, als probleemeigenaar, als belanghebbende).
4) De samenstellende werking van het ontwerp
Het ontwerp neemt de rol aan van ‘business case’. Het brengt opportuniteiten in beeld die kunnen ontstaan uit de projectmatige samenwerking van bepaalde actoren. Het ontwerp beschrijft de randvoorwaarden van deze samenwerking en mobiliseert de betrokken spelers tot actie.

Elke werking wordt toegelicht met drie praktijkvoorbeelden, waarbij steeds een relatie wordt gelegd met een concept uit de stedebouwtheorie, respectievelijk: cartografie, scenarioplanning, ontwerpend onderzoek en projectmatige stedenbouw.
Het proefschrift concludeert dat de rol van regionale ontwerpen in belangrijke mate bepaald wordt door de uitwerking die zij hebben op het publieke debat. Aanhakend bij de literatuur uit de Actor-Netwerk-Theorie, in het bijzonder het werk van Bruno Latour, kunnen ontwerpen beschouwd worden als politieke objecten die een performatieve rol spelen bij het vormgeven van kwesties van algemeen belang. Hetzij door het aansnijden van nieuwe opgaven, de verbeelding van alternatieven, de vaststelling van prioriteiten of het smeden van coalities.
Het feit dat in de vroege 21e eeuw het regionale ontwerp als medium grote belangstelling geniet, is in dit verband een indicatie dat de ruimtelijke vraagstukken van de samenleving op dit moment volop in beweging zijn. Ontwerpen vormen hierin een getekend discours dat de ontwikkeling van de regio begeleidt en dat zich verdicht en verhevigt daar waar de relatie tussen stad en territorium als collectieve opgave op scherp komt te staan.

See also: English Summary
TERUG







Curriculum Vitae

Dr. ir. Bart de Zwart (1980) studeerde Architectuur aan de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en promoveerde aan de leerstoel Stedebouw van deze universiteit op een proefschrift over de politieke werkingen van regionaal ontwerp.

Sinds 2021 is hij werkzaam als lector Vastgoed aan de Hanzehogeschool Groningen. Zijn lectoraat maakt onderdeel uit van het kenniscentrum NoorderRuimte en richt zich op toekomstbestendig vastgoed in een maatschappelijke context. Voorbeelden hiervan zijn vitale centrumgebieden, innovatieve werklocaties en inclusieve woonmilieus.

Als onderzoeksleider stuurde hij onder meer projecten aan over transformatie van binnensteden, de toekomst van werk- en winkellocaties, herontwikkeling van erfgoed, regionale ecosystemen, en de waarde van creatieve broedplaatsen.

Hij publiceerde in diverse boeken, wetenschappelijke tijdschriften en vakbladen, waaronder Ruimte + Wonen, Real Estate Research Quarterly, Boekman, Agora, OASE Journal for Architecture, S&RO en De Architect.










BartdeZwart.com | Creative Commons-Licentie | AngryYoungArchitect.com